| الوصف: |
İnsanlık tarihinin en önemli ve en güncel konularından birisi olan Tıp, her dönemde önemini korumuştur. İnsanların bedensel, ruhsal ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumu olan sağlıklı olma hali savaş dönemlerinde en insanlık dışı manzaralarla karşılaşmıştır. Neticede savaş yalnızca iki ordunun fiziken karşı karşıya gelmesi değil, bilim, teknik ve kültür gibi her alanda ortaya konulan bir mücadeledir. Birçok devletin iştirakiyle gerçekleşen Kırım Savaşı (1853-1856), hem Osmanlı hem de Avrupa siyasi tarihi için bir dönüm noktası olmuştur. Kırım Savaşı birleşik harekât özelliği taşımakla beraber İngiltere’nin 1815-1914 yılları arasında Kıta Avrupası’nda girdiği tek savaş olarak da bilinmektedir. Savaşan tüm taraflar için alınan en önemli derslerden birisi, askeri sağlık hizmetleri konusundaki yetersizliklerin anlaşılması olmuştur. Bilhassa savaşın başında İngiliz hastanelerindeki tıbbi kadro ve donanım eksikliği, ordunun savaş planı yaparken askeri sağlık hizmetlerini ne kadar göz ardı ettiğini açıkça ortaya çıkarmıştır. Çalışmada, Kırım savaşı kısaca ele alınmakla beraber İngiltere ordusunun sağlık durumu, askerlerin yaşadığı sıkıntılar, salgın hastalıklar, hastanelerin durumu, prefabrik sivil hastanelerin İzmir ve Çanakkale’de ilk defa hayata geçirilmesi gibi düzenlemeler; Florence Nightingale ve beraberindeki hemşirelerden oluşan bir kafilenin İstanbul’a gelmesi ve ordu içinde ilk defa kadın hastabakıcı uygulamasının başlatılması; yine ilk defa orduda sivil doktorlardan istifade edilmesi gibi konular incelenmiştir. Ayrıca Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgeler bağlamında, doktorların kendi yazdıkları mektupların transkripsiyonu da yapılmış, Osmanlı ordusunun sağlık durumu ve Osmanlı ordusuna Avrupa’dan cerrah hekim gönderme meselesi üzerinde durulmuştur. Medicine, one of the most important and current subjects of human history, has always maintained its importance. A healthy condition in which people are in a state of good physical, mental and social well being, encountered the most inhuman scenes in wartime. Eventually the battle is not only the confrontation of two armies physically, but it is a struggle to be revealed in every field like science, technique, and culture. The Crimean War (1853-1856) which was regarded as the first modern World war, a milestone for European political history as much as it was for the Ottoman Empire’s history. Crimean War, along with being the first “united action’’ that Ottoman army took place was also known as the only war that England joined in Continental Europe between 1815 and 1914. One of the most important lessons for all sides in war was understanding of the inadequancies of military health services. Especially the lack of medical staff and equipment in British hospitals at the beginning of the war, made it clear how much the army ignored military health services while planning the war. In the study, along with taking consideration the history of Crimean War briefly, the health conditions of British army, distresses faced by the soldiers, plauges, the situation of the hospitals, regulations like materializing prefabricated civilian hospitals in İzmir and Çanakkale for the first time; the arrival of a group of Florence Nightingale and accompanying nurses to İstanbul and the initiation of the first practice of female nurse in the army; use of civilian doctors in the army for the first time have been examined. In addition, in the context of the documents in Prime Ministry Ottoman Archives, the transcriptions of letters written by doctors themselves have also been accomplished health situation of Ottoman army and the issue of sending surgeons from Europe to Ottoman army were discussed. |